Eindelijk draait molen De Wilde weer!

Eindelijk, op 22 oktober 2022, was het zover: molen De Wilde draaide weer. Na bijna een jaar te hebben stilgestaan (zie artikelen hier onder) zijn de nieuwe roeden geplaatst. Vervolgens zijn het hekwerk, de Van Busselneuzen en gerestaureerde zeilen terug geplaatst door de molenmakers (vader en zoon) de Jongh uit Veldhoven. Na een grondige inspectie door de vrijwillige molenaars, (de molen heeft bijna een jaar niet kunnen draaien),werd de molen op gezeild en vervolgens konden we naar harte lust draaien.Gelukkig stond er een leuk windje.

Dit betekent dat de molen weer toegankelijk is voor het publiek. Begin 2023 wordt er begonnen met dezelfde klus, de roeden op molen De Visscher. Dankzij de stichting Akkermolens Goirle, de gemeente Goirle en alle betrokkenen is dit stuk cultureel erfgoed weer in een prima staat terug gebracht.

EN NU DRAAIEN MAAR!

DE ROEDEN KOMEN ER AAN

Zoals bekend staan de molens in Goirle al bijna een jaar in de lange ruststand. Reden hiervan is dat de lassen van de roeden te zwak zijn. De molens hiermee laten draaien is onverantwoord. De firma Vaags in Aalten is o.a. gespecialiseerd in het maken van ijzeren roeden. Ze zijn nu bezig om nieuwe roeden te maken. Platen ijzer, waarin de gaten voor het hekwerk al zijn gemaakt, worden aan elkaar gelast tot een lengte van minimaal 25 meter. Vervolgens worden de lasnaden geschuurd. Ook de gaten voor het hekwerk worden geschuurd. Daarna wordt de roede zowel aan de binnenkant als buitenkant voorzien van een beschermlaag ter voorkoming van slijtage.
Als dit alles klaar is dan worden de roeden met een speciaal transport naar Goirle gebracht. De verwachting is dat dit in september zal gebeuren. De molenmaker verwijdert dan de oude roeden. Vervolgens worden de nieuwe in de askop gestoken en het hekwerk geplaatst. Molen de Wilde zal dan weer in volle glorie draaien! In december zal dit plaatsvinden voor molen de Visscher. Daarna zullen beide molens van Goirle weer regelmatig draaien.

Problemen met roeden in Goirle

Door: CAREL VAN HERPT, Stichting Akkermolens Goirle

De Stichting Akkermolens Goirle beheert twee molens, “De Wilde” uit 1898 en molen “De Visscher” uit 1875. Beide molens staan in de lange rust.

Dat is voor een korenmolen die ook nog eens voor bakkers maalt een hoogst ongebruikelijke stand.

Wat is er aan de hand?

Onderzoek

Naar aanleiding van berichten over spontane roedebreuken zijn wij eens in de archieven gedoken. De roeden van molen De Wilde zijn van 1966 gemaakt door Derckx Beegden en inmiddels dus 55 jaar oud. Dit was voor ons aanleiding om de Röntgen Technische Dienst in te schakelen om deze roeden, en dan speciaal de lasnaden, te laten doormeten. Gelijktijdig hebben wij de roeden van molen De Visscher laten doormeten. De laatste roede is daar gestoken in 1993 en ook gemaakt door Derckx.

Het resultaat was niet erg best, de dikte van de lasnaden varieerden van 3,7 mm tot 4,2 mm ondanks het grote verschil in levensduur van de roeden. Dit zou volgens een ingeschakeld lasbedrijf alleen maar kunnen duiden op een niet volgelaste lasnaad. Zekerheid krijgen we pas als de lasnaad wordt opengesneden. Daarnaast zijn haarscheurtjes vastgesteld. Sommige waren met het blote oog zichtbaar toen de verflaag was verwijderd. We willen we geen enkel risico nemen voor wat de veiligheid betreft en beide molens zijn meteen stilgezet. We zijn een onderzoek gestart om te bekijken of reparatie mogelijk was.

REPAREREN OF VERVANGEN

Repareren is ons ernstig ontraden. De roeden staan aan grote wisselende belasting blootgesteld en er zijn haarscheurtjes. Staal van deze leeftijd is wel te lassen maar het resultaat is onvoorspelbaar. Tijdens het lassen ontstaan lokaal hoge temperaturen die ook weer spanningen geven en inwendige scheurtjes kunnen opleveren. Daarnaast is het zo dat je mag verwachten dat naast de onderzochte lasnaad de andere naden niet veel anders zullen zijn. Ook hier geldt dat goede raad duur is. We hebben besloten om van beide molens het gevlucht te vervangen. Oriëntatie naar welke soort roeden heeft geleid dat we het advies van Molenbouw De Jongh volgen, om te kiezen voor Vaags roeden. Die worden gemaakt van weervast staal Corten (S355J0WP) met aan de buiten- en binnenzijde van een coating respectievelijk een waslaag. Dit staal heeft een hoger fosforgehalte dan staal Corten (S355J2W) dat in de richtlijnen van RCE 2011 wordt genoemd. (dit zijn de oude normen voor molenroeden van de Rijksdienst  voor het Cultureel Erfgoed) Volgens Vaags hebben die een betere weervastheid.

Het geld

Bij de oprichting van de Stichting Akkermolens heeft het toenmalige bestuur een meerjaren onderhoudsplan opgesteld. Hierin zijn ook opgenomen onderdelen met een lange levensduur, molenstenen, gevlucht etc. Het vervangen van de roeden van Molen De Wilde past financieel in de planning. Dat was uiteraard niet voor molen De Visscher waarvan de roeden in 1988 en 1993 vervangen zijn. Maar door wat schuiven in de planning en het zelf uitvoeren van werkzaamheden is het mogelijk om de investering geheel uit eigen middelen te betalen. Wij hoeven daarom geen beroep doen op externe subsidies of fondsen en kunnen meteen van start gaan.

Ondertussen

De oude roeden worden er pas uitgehaald als de nieuwe roeden worden gestoken, zodat we niet acht maanden tegen een onttakelde molen hoeven aan te kijken. Voor de molenaars en rondleiders is er uiteraard geen lange rust: we kunnen nu de zeilen goed schoon maken en touwen repareren of vervangen. We malen nu de tarwe met de maalstoel uit 1936. Die is geheel maalvaardig dus de levering aan de bakkers en winkels gaat gewoon door. De opdrachten zijn verstrekt maar hier geldt ook een oud molen spreekwoord, “Wie het eerst komt die het eerst maalt”. De planning is dat de roeden gereed zijn medio september 2022 dus tot die tijd staan de molens in de lange rust.De stichting is opgericht op 5 november 1997 dus misschien hebben we straks wat te vieren.

.

STARS ON THE MILL

Op de molen De WILDE wordt graan gemalen. Klik op de onderstaande foto om een indruk te krijgen hoe dit in zijn werk gaat. De mulders op de film zijn: Carel, Christoffel, Frans en Joop. Loop op een zaterdagmorgen eens binnen op een van de twee molens in Goirle: De Visscher en De Wilde.

———————————————————————————————————————————–

Onderstaand ziet u een overzicht van het laatste nieuws binnen Stichting Akkermolens Goirle. Neem regelmatig een kijkje en blijf op de hoogte!